• Erfgoedzorger Omer Loontjens, Aalter
Erfgoedzorger Omer Loontjens, Aalter
Erfgoedzorger Omer Loontjens, Aalter
Erfgoedzorger Omer Loontjens, Aalter

Erfgoedzorger Omer Loontjens, Aalter

EZM_014

Portret van Omer Loontjens uit Aalter, kunstsmid en ondervoorzitter van de Smedersgilde. In Oktober 2012 bereikte ons het bericht dat Omer overleden was, we hebben dus nog het geluk gehad een interview met hem af te nemen.

Omer is in 2012 93 jaar oud. Ook al is hij al lang op pensioen, twee keer per week stelt hij de smidse in Aalter nog open voor geïnteresseerden die dit ambacht willen leren. Hij geeft zo de kennis van het ambacht door, samen met zijn zoon Antoine.

Omer is beginnen smeden in 1936 toen hij 17 jaar oud was. Hij was toen in de leer bij smid Braeckeveldt uit Lotenhulle. Drie jaar heeft hij daar gesmeden, elke dag 12 uur aan een stuk. Hij vocht mee in de Tweede Wereldoorlog en is dus oud-strijder. Na zijn legerdienst schoolde hij zich bij. Omer leerde graag bij want zelf na zijn pensioen in 1980 volgde hij nog 4 jaar restauratiesmeden in de Academie van Anderlecht.

In zijn carrière werkte Omer een tijd lang in verbeteringsgestichten in Ruiselede en Mol, waar jonge delinquenten een ambacht leerden zodat ze opnieuw in de maatschappij terecht zouden kunnen.

Na vier jaar Mol keerde Omer met zijn gezin terug naar zijn geboortestreek. Hij vond snel werk in een scheepswerf aan de Visserij in Gent. Antoine: “Mijn vader kreeg op zijn sollicitatiegesprek in Gent één vraag: hoe berekent men de helling van een conus. Daarop kon hij direct juist antwoorden en hij mocht beginnen.”

In 1961 stond Omer ook aan de wieg van de Aalterse Kunstkring ALTRA. Antoine: “In deze smidse zijn ook al een 15-tal mensen een opleiding smeden komen volgen om dan in de ontwikkelingslanden hun kennis over te dragen aan de plaatselijke bevolking. Daarnaast smeedde mijn vader veel in opdracht, bijvoorbeeld voor de Gemeente Aalter: hekwerk, herstellingswerk aan het Kasteel van Poeke, de kiosk en doorgang naar kerkplein van Aalter, de kerkhekkens van Poeke, Bellem, enz.”

Ook op 93-jarige leeftijd is Omer nog heel actief. Op maandag gaat hij turnen, op dinsdag dansen en op woensdag en donderdag werkt hij nog in de smidse, samen met zijn zoon Antoine. De smidse bevindt zich in de Boomgaardstraat. Gezien de locatie, een voormalige school, in 2016 een andere bestemming krijgt, stopt de smidse dan noodgedwongen. Omer en Antoine zoeken i.s.m. de gemeente Aalter een andere locatie.

Omer is ook medeoprichter en nog steeds ondervoorzitter van de Smidsgilde, die zelfs een internationale uitstraling heeft. Elk jaar midden september is er in Niel nog altijd een groot driedaags smedentreffen, waar smeden uit Nederland, Duitsland, Frankrijk en ook steeds meer uit Oost-Europa op afkomen.

Antoine is de enige zoon die dit vak nog beoefent. Er is nog steeds belangstelling, maar niet zozeer bij jonge mensen. Maar de geïnteresseerden reizen steeds verder om van Omer nog de kneepjes van het vak te leren.

Het vak wordt er ook niet makkelijker op. Antoine: “Het metaal wordt alsmaar sterker en is anders van samenstelling wat het moeilijker maakt om te lassen in het vuur (wellen). Vroeger sprak men van smeedijzer, maar nu heeft het de naam smeedstaal. Ook het vinden van de juiste kolen, voor het smeden is een vettige soort nodig, wordt alsmaar moeilijker. Vroeger waren de kolen afkomstig uit Limburg en Wallonië, nu moeten ze al uit Polen of Venezuela komen.”
foto
Aalter > Aalter